بازی طولانی اعلام قیمت از سوی شرکت‌های سونی و مایکروسافت سرانجام به پایان رسید و به نظر می‌رسد سونی یا منابع داخلی توانستند مایکروسافت را به اعلام قیمت مجبور کنند. حالا سونی باید برگ‌های برنده‌ی خود را رو کند و اطلاعات تکمیلی از کنسول پلی‌استیشن ۵ را به اشتراک بگذارد. آن‌ها بیش از مایکروسافت پنهان‌کار بوده‌اند و در ماه‌های اخیر جزئیات بسیار محدودی از کنسولشان فاش شد. پلی‌استیشن، حالا نوبت تو است.

در حالی که سونی با خیالی راحت وارد هفته‌ی Spotlight VR شده است، از عناوین واقعیت مجازی رونمایی می‌کند و به کلی در مورد پلی‌استیشن ۵ سکوت مطلق اختیار کرده است؛ شرکت مایکروسافت به دنبال اطلاعات فاش شده از سوی یک منبع داخلی از کنسول دیجیتالی خود، اکس‌باکس سری اس، رونمایی کرد و همچنین تاریخ عرضه، پیش‌خرید و قیمت‌ هر دو کنسول نسل بعدی خود را نیز مشخص کرد. آن‌ها با قیمت‌های تهاجمی وارد بازار خواهند شد و بر اساس تخمین‌ها با ضرر بسیاری اکس‌باکس سری اکس و اکس‌باکس سری اس را عرضه خواهند کرد. قیمت ۲۹۹ دلاری برای یک کنسول نسل بعدی رویایی به نظر می‌رسد و سخت‌افزاری ۱۲ ترافلاپسی با قیمت ۴۹۹ دلار بسیار جذاب است.

 

در این میان سوال‌های زیادی مطرح می‌شود، به عنوان مثال آیا اکس‌باکس سری اس ۲۹۹ دلاری با رم کمتر و قدرت یک سومی کارت گرافیک نسبت به سری اکس کیفیت حقیقی نسل بعدی را ارائه می‌دهد؟

 

سوال بزرگ‌تر این است که پلی‌استیشن چه در ذهن دارد و قصد دارد چگونه پاسخ مایکروسافت را بدهد؟ وقتش رسیده که این موضوع را بررسی کنیم.

 

دلیلی وجود دارد که سونی و مایکروسافت برای مدت تقریباََ ۱ سال طرفداران را در هاله‌ای از ابهام قرار دادند و هیچگونه جزئیاتی از قیمت به اشتراک نگذاشتند (اگر یادتان باشد شرکت سونی در ماه اکتبر ۲۰۱۹ پلی‌استیشن ۵ را تایید کرد). فرض بر این است که این دو شرکت حرفی از قیمت به میان نیاوردند چرا که منتظر حرکت رقیب خود بودند و قصد نداشتند در موقعیتی سخت قرار گیرند. نگرانی اصلی شرکت‌ها این است که رقیب، شما را آندرکات کند یا به عبارت دیگر پلتفرم خود را با قیمتی پایین‌تر به مشتری ارائه دهد. وقتی سونی در سال ۲۰۱۳ با صد دلار اکس‌باکس وان را آندرکات کرد و ارزشی بیشتر ارائه داد ناگهان سونی در موقعیتی بسیار خوب قرار گرفت و احتمالاََ  آن‌ها بخشی از موفقیت خود در نسل هشتم را مدیون این استراتژی هستند.

 

در حال حاضر هیچ دلیلی وجود ندارد که سونی سکوت خود را ادامه دهد چرا که مایکروسافت دست خود را رو کرد. سوالی که به وجود می‌آید این است که سونی تا چه حد توانایی ضرر دهی و ارائه‌ی قیمتی پایین را دارد زیرا هر چقدر پلی‌استیشن ۴ قوی‌تر و اکس‌باکس وان ضعیف به نظر می‌رسید ارائه‌ی کنسولی نسل بعدی با قیمت ۲۹۹ بسیار جذاب به نظر می‌رسد و مطمئناََ سونی باید سیاستی در این باره پیش گیرد.

 

100 دلار قیمت پایین‌تر پلی‌استیشن ۴ را به یاد دارید؟ در نسل نهم سونی سلاح‌های بیشتری برای رقابت خواهد داشت از محتویات جدید (ادامه‌ی بازی‌های نسل قبلی مانند Fobidden West) گرفته تا پایه‌ی طرفداران تقریباََ ۱۲۰ میلیونی.

 

بیایید قیمت ۲۹۹ دلاری را بررسی کنیم. از زمان اکس‌باکس ۳۶۰ تا به این لحظه شاهد قیمت‌گذاری ۲۹۹ دلاری نبوده‌ایم و البته فقط نسخه‌ی اصلی (Core) این کنسول بدون هیچ هارد درایوی با قیمت ۲۹۹ دلار قابل خریداری بود بلکه به همراه یک هارد می‌بایست هزینه‌ای بیشتر را بپردازید. از نظر کلی هم اگر بخواهیم بررسی کنیم از زمان پلی‌استیشن ۲ و اکس‌باکس اورجینال شاهد چنین قیمت جذابی نبوده‌ایم و با توجه به بررسی‌های دقیق‌تر اگر تورم کنونی را به قیمت کنسول‌های قدیمی مثل پلی‌استیشن ۲ اعمال کنیم، آن کنسول‌ها هم ۴۵۰ دلار به پول امروزی ارزشگذاری می‌شوند. اگرچه کنسول‌هایی مثل نینتندو سوییچ، وی‌یو، وی، گیم‌کیوب و N64 نیز با ارزش کنونی پیرامون ۳۰۰ دلار قیمت‌گذاری شدند اما این پلتفرم‌ها از نظر تکنیکی و سخت‌افزاری گران‌قیمت نیستند و به طور مثال کارت گرافیکی با قدرت بالا در خود جای نداده‌اند.

 

شما با بودجه‌ای مساوی با هزینه‌ی خرید اکس‌باکس سری اس نمی‌توانید رایانه‌ای شخصی اسمبل کنید و چنین چیزی غیرممکن است. یک درایو SSD برابر با ۵۱۲GB NVMe بخش زیادی از بودجه‌ی شما را به خود اختصاص خواهد داد در حالی که یک کارت گرافیک از سال ۲۰۱۷ به اندازه‌ی ۱۴۰ دلار تا ۲۹۹ دلار هزینه می‌برد.

 

در این میان پرسش‌هایی پیرامون این موضوع به وجود می‌آید که آیا سونی این توانایی را دارد که پلی‌استیشن ۵ را پایین‌تر از ۵۰۰ دلار به فروش برساند؟ به طور حتم کسی انتظار ندارد سونی کنسول خود را ۳۰۰ دلار عرضه کند اما با توجه به ارزشی که ارائه می‌دهد اگر فاصله را تا ۳۰۰ دلار کمتر کند مطمئناََ نظر مشتریان را به خود جلب خواهد کرد. در ماه‌های آوریل و فوریه‌ی گذشته، ژورنالیست و تحلیل‌گر مشهور صنعت بازی‌های ویدیویی، آقای تاکاشی موچیزوکی (Takashi Mochizuki)، از وبسایت بلومبرگ گزارش داده بود که کمبود منابع، تجهیزات و افزایش قیمت مموری‌ها باعث شده است سونی برای لانچ پلی‌استیشن ۵ قیمت بالاتری نسبت به عرضه‌ی کنسول‌های پلی‌استیشن ۴ و پلی‌استیشن ۴ پرو در نظر بگیرد؛ به عبارت دیگر افزایش قیمت‌ها دلیلی است بر این که انتظار قیمت ۳۹۹ دلاری این کنسول را نداریم. بر اساس پیش‌بینی‌ها و تخمین‌های متعدد تنها تولید یک دستگاه پلی‌استیشن ۵ نزدیک به ۴۵۰ دلار هزینه می‌برد و اگر این مقدار را با هزینه‌های حمل و نقل و بسته‌بندی جمع کنیم به مقدار ۴۷۰ دلار می‌رسیم.

 

اگرچه بر اساس گزارش‌ها، سونی توانسته ۵۰ درصد تولید را انجام دهد (ارائه‌ی ده میلیون کنسول پلی‌استیشن ۵ تا مارس ۲۰۲۱) اما به نظر می‌رسد که باز هم با موجودی محدود مواجه شوند. به همین خاطر است که مشتریان باید پیش‌خرید کنند و احتمالاََ هر آی‌دی پلی‌استیشن یک کنسول دریافت کند. مطمئناََ مقدار تولید افزایش خواهد یافت اما در سه ماهه‌ی اول لانچ محدودیت به وضوح دیده شود.

 

اما قبل از این که وارد بحث قیمت‌های رقابتی و استراتژی سونی در قیمت‌گذاری شویم، بیایید برتری‌های سونی نسبت به رقیب خود، مایکروسافت، را بررسی کنیم و این موضوع را باز کنیم که چگونه ارائه‌ی دو کنسول هم قدرت با تفاوت دیجیتالی بودن و دیسک‌دار بودن می‌تواند از نظر بازاریابی قوی‌تر از کنسول ۳۰۰ دلاری سری اس عمل کند. از طرفی چگونه انحصاری‌های پرطرفدار آن‌ها مانند Spider-Man و Horizon Zero Dawn می‌تواند نقشی مهم‌تر از چیزی که فکر می‌کنید داشته باشند (هر دو بازی ادامه‌هایی در پلی‌استیشن ۵ دارند که همین موضوع اهمیت را دوچندان می‌کند). همچنین این موضوع را بررسی می‌کنیم که چگونه سونی با بازی‌های انحصاری منحصر به فرد با کیفیت نسل بعدی نظر بازی‌بازان را جلب خواهد کرد و این که تا چه حد لاین‌آپ فرست پارتی مایکروسافت در مقایسه با سونی ضعیف به نظر می‌رسد.

 

رویداد نمایش بازی‌های اکس‌باکس (Xbox Game Show) که در تاریخ ۲۳ جولای برگزار شد نتوانست از نظر محتوا نظر بسیاری از بازی‌بازان را به خود جلب کند چرا که تمامی بازی‌های اساسی برای ویندوز نیز عرضه خواهند شد و حتی برخی از آن‌ها برای اکس‌باکس وان نیز در دسترس قرار می‌گیرد و حتی اکثر آن‌ها را می‌توانید به لطف xCloud برروی موبایل اندرویدی خود تجربه کنید و همچنین این سوال هم پیش می‌آید که آیا بزرگ‌ترین عناوین مایکروسافت مانند Fable و Avowed ممکن است حتی تا دو سال پس از عرضه‌ی پلتفرم‌های نسل بعدی نیز در دسترس قرار گیرند. بزرگ‌ترین بازی آن‌ها و پرچم‌دار اکس‌باکس یعنی Halo Infinite نیز پس از انتقادهای فراوان تا سال ۲۰۲۱ تاخیر خورد و این موضوع مطمئناََ تاثیرگذار خواهد بود.

 

سونی محتویات بیشتری برای ارائه دارد حال چه انحصاری زمانی باشند چه انحصاری مطلق، در حقیقت آن‌ها محتویات کاملاََ نسل بعدی در چنته دارند که برخی از آن‌ها زودتر از بازی‌های اکس‌باکس وارد بازار خواهند شد و این در حالی است که آن‌ها رویداد بعدی خود را برگزار نکرده‌اند. بر اساس گزارش‌ها و بیانیات مدیر بخش بازاریابی پلی‌استیشن بسیاری از محتویات رونمایی نشده‌اند که همگی برای دوره‌ی لانچ در نظر گرفته شده‌اند.

 

سونی می‌تواند با این ادعا وارد میدان شود که بازی‌های خاص و نسل بعدی به شما ارائه می‌دهد و همچنین آن‌ها می‌توانند این بحث را مطرح کنند که اکس‌باکس سری اس یک کنسول نسل بعدی حقیقی نیست.

 

در کنار این که بلومبرگ مشکلات قیمت‌گذاری پلی‌استیشن ۵ و دست و پنجه نرم کردن سونی با مشکلات افزایش قیمت را اعلام کرده بود، ما نمی‌دانستیم که آن‌ها قصد دارند دو کنسول را در تعطیلات امسال ارائه دهند و این احتمال وجود دارد که پلی‌استیشن ۵ دیجیتال ادیشن برتری قدرتمندی برای آن‌ها باشد در کنار این که به یک اهرم فشار تبدیل شود.

 

تا جایی که می‌دانیم تفاوت دو نسخه‌ی پلی‌استیشن ۵ تنها عدم وجود یک “درایو بلو‌-ری ۴k” است و این موضوع باعث می‌شود دو کنسول یک تجربه‌ی مشابه نسل بعدی را ارائه دهند و مطمئناََ این موضوع هوشمندانه‌ترین عملکرد سونی در رابطه با نسل بعدی باشد و یک روش تبلیغاتی جدید را برای آن‌ها به وجود می‌آورد. یک درایو بلو‌ری ضرورتاََ قطعه‌ای ارزان قیمت نیست. وقتی مایکروسافت در سال ۲۰۱۶ کنسول اکس‌باکس وان اس را عرضه کرد بر اساس تحقیقات انجام گرفته از سوی IHS، درایو بلو-ری آن ۳۳٫۵ دلار ارزش داشت. وقتی که مایکروسافت اکس‌باکس وان اس آل دیجیتال را معرفی کرد این درایو بلو-ری حذف شد اما ۵۰ دلار از قیمت کنسول کاسته شد.

 

حقیقت این است که با حذف درایو بلو-ری سونی تنها از نظر سخت‌افزاری و تجهیزات داخلی کنسول قیمت را کاهش نمی‌دهد بلکه آن‌ها دیگر نباید برای بلو-ری و دی‌وی‌دی هزینه‌ی لایسنس بپردازد که تقریباََ برای هر دستگاه ۶ تا ۸ دلار هزینه دارد. همچنین به این نکته توجه کنید که کنسول پلی‌استیشن ۵ دیجیتال سود بیشتری نسبت به پلی‌استیشن ۵ دیسک‌دار برای سونی به ارمغان می‌آورد و دلیلش این است که دیگر کاربران آن‌ها نمی‌توانند از آمازون، تارگت یا گیم‌استاپ بازی‌های خود را خریداری کنند و اجباراََ باید محتویات خود را از شبکه‌ی پلی‌استیشن دریافت کنند و این یعنی سهم سونی از سود هر بازی بیش از هر زمانی خواهد بود. حتی این استراتژی سونی و ارائه‌ی کنسول دیجیتالی باعث می‌شود دیسک‌های استفاده شده‌ی کمتری در بازار دیده شود و دارندگان پلی‌استیشن ۵ دیسکدار نیز مجبور شوند محتویات خود را از شبکه‌ی پلی‌استیشن دریافت کنند. بنابراین آنقدر جزئیات در رابطه با این سیاست‌گذاری‌ها وجود دارد که شما نمی‌توانید تنها به صورت سطحی آن را بررسی کنید و نتیجه گیری کنید که یک بلو‌-ری تنها ۳۰ تا ۵۰ دلار می‌ارزد پس تفاوت نسخه‌ی دیسک‌دار با نسخه‌ی دیجیتالی می‌تواند بیشتر از ۵۰ دلار باشد اما تصمیم نهایی با سونی خواهد بود.

 

در حال حاضر مدل کسب و کار “تیغ و تیغه” را مایکروسافت هم پیش گرفته است. این مدل کسب و کار به این گونه عمل می کند که شرکت‌ها محصولات خود را با قیمتی پایین تر از ساخت و یا حتی مجانی (در برخی محصولات) ارائه می‌دهند اما در بلند مدت همان محصول پایه به سودآوری منجر خواهد شد. در نسل گذشته نیز شاهد این الگوی رفتاری از سوی سونی بودیم اما مایکروسافت در نسل حاضر چنین رویکردی را پیش گرفته است. باید دید آیا سونی نیز دوباره به این استراتژی روی می‌آورد یا خیر. از آن‌جایی که پایه‌ی طرفداری و بازار دست آن‌ها است توانایی قیمت‌گذاری بالا و عدم استفاده از این مدل را داشتند اما قیمت‌گذاری تهاجمی مایکروسافت ممکن است آن‌ها را مجبور به بهره‌گیری از روش “تیغ و تیغه” (Razor and blades model) کرده باشد.

 

با وجود تمام جزئیاتی که توضیح داده شده سونی ممکن است تصمیم بگیرد کنسول پلی‌استیشن ۵ دیجیتال ادیشن خود را با ضرر بیشتری نسبت به کنسول دیسک‌دار به فروش برساند چون این عوامل نشان می‌دهند که انتخاب مدل کسب و کار “تیغ و تیغه‌ای” (Razor & Blade Model) عملکردی بهتر برای آن‌ها داشته باشه حتی بهتر از گذشته چرا که آن‌ها اطمینان دارند که مخاطبین کنسول جدیدشان را خریداری خواهند کرد.

 

در نظر بگیرید که سونی قیمتی ۴۰۰ دلاری را برای نسخه‌ی دیجیتالی کنسول خود انتخاب کند و نسخه‌ی دیسک‌دار را هم قیمت با کنسول اکس‌باکس سری اکس مایکروسافت معرفی کند. حتی اگر سونی قیمت ۵۵۰ دلاری برای پلی‌استیشن ۵ دیسک‌دار در نظر بگیرد باز هم در سال اول عرضه خریداران علاقه‌ی بیشتری به خرید آن خواهند داشت به این دلیل که خریداران سال اول افرادی هستند که خواهان تجربه‌ی کیفیت نسل بعدی هستند و مطمئناََ با وجود محتویات ارائه شده از سوی سونی هیچ پلتفرمی نمی‌تواند در سال اول کیفیت نسل بعدی حقیقی را در سطح آن‌ها ارائه دهد. حالا این موضوع را تصور کنید که ژورنالیست‌ها و دیجیتال فاندری کنسول ۳۰۰ دلاری مایکروسافت یعنی اکس‌باکس سری اس را در مقابل کنسول ۴۰۰ دلاری پلی‌استیشن ۵ که کیفیت حقیقی نسل بعدی را به همراه محتویات خارق‌العاده به همراه دارد قرار دهند و در نهایت نشان داده شود که سری اس تا چه حد عناوین چندپلتفرمی را بدتر به نمایش می‌گذارد. مطمئناََ صد دلار اختلاف در مقابل تجربه‌ی ارائه شده از سوی پلی‌استیشن چندان اختلاف عجیبی به نظر نمی‌رسد.

 

سونی می‌تواند سیاست‌هایی را اتخاذ کند که ضرر سخت‌افزاری را تنها در یک ماه جبران کند به عنوان مثال فرض کنید که سیاست‌های پیش‌خرید خود را به شکلی تنظیم کند که پلی‌استیشن ۵ دیجیتال بیش از دیسک‌دار در دسترس قرار گیرد و یا این که ورژن مشکی کنسول خود را زودهنگام معرفی کند.

تصور چنین استراتژی‌هایی چندان سخت نیست. ممکن است تا به این لحظه مایکروسافت توانسته باشد از سکوت سونی استفاده کند و همچنین با کنسول ارزان قیمت خود بخش عظیمی از بازی‌بازان را هیجان زده کند و مطمئناََ کنسول نسل بعدی با قیمت ۲۹۹ دلار ارزشمند به نظر می‌رسد اما به طور کلی سونی زمانی می‌تواند این رقابت را ببازد که تصمیم‌هایی اشتباه اتخاذ کند. ما در حال حاضر تنها منتظر هستیم که سونی اطلاعات تکمیلی و سیاست خاص خود را انتخاب کند. مطمئناََ آن‌ها از محتویاتی که در دست دارند استفاده خواهند کرد و اهرم فشار به وجود می‌آورد در کنار این موضوع که مایکروسافت با قیمت‌گذاری منصفانه خود باعث شد اطمینان حاصل کنیم سونی به سمت قیمت ۵۹۹ دلاری نمی‌رود.

 

گزارش‌های معتبری که حتی از سوی گیم‌اسپات هم منتشر شدند به ما نشان می‌دهد قیمت‌گذاری مایکروسافت شرکت سونی را وارد موقعیت سخت و چالش‌برانگیز کرده است. بر اساس صحبت‌های انجام شده به نظر می‌رسد سونی تصمیم گرفته است در دقایق آخر قیمت کنسول خود را کاهش دهد و مطمئناََ این موضوع به نفع کسانی خواهد بود که قصد دارند یکی از نسخه‌های پلی‌استیشن ۵ را خریداری کنند.